Bivši ministar Južne Afrike Pravin Gordhan preminuo je u 75

Bivši ministar finansija Južne Afrike Pravin Gordhan preminuo je u 75. godini, saopštila je njegova porodica.

Veteran borbe protiv aparthejda igrao je ključnu ulogu u tranziciji Južne Afrike ka demokratiji i pomogao u pregovorima o okončanju vladavine bijelaca.

Kao i ministar finansija, od 1990-ih je obavljao druge visoke vladine i administrativne uloge sve dok u maju nije objavio da se povlači iz politike.

Ministar iz kabineta veterana preminuo je u bolnici rano u petak nakon “kratke, hrabre borbe s rakom”, navodi se u saopćenju njegove porodice.

Dodaje se da je “okružen porodicom, najbližim prijateljima i svojim doživotnim saborcima u borbi za oslobođenje kada je preminuo u ranim jutarnjim satima”.

On je zaslužan što je preokrenuo nacionalnu poresku agenciju – Južnoafričku poresku službu – i učinio je kredibilnom i efikasnom institucijom u periodu od 1999. do 2009. godine.

Gordhan je tada bio ministar finansija od 2009. do 2014. godine, a potom je prešao u Odsjek za kooperativno upravljanje i tradicionalna pitanja, na kojoj je funkciji bio godinu dana.

Imao je drugi 16-mjesečni mandat ministra finansija od decembra 2015. nakon debakla kada je predsjednik Jacob Zuma imenovao relativno nepoznatog Davida van Rooyena na tu funkciju i smijenio ga četiri dana kasnije.

Gordhan je rođen 1949. godine u istočnom lučkom gradu Durbanu, a njegovi roditelji su bili trgovci, koji su emigrirali u Južnu Afriku iz Indije 1920-ih.

Od ranih 1970-ih, Gordhan se, kao student farmacije, uključio u borbu protiv vladavine bijelaca. U narednoj deceniji bio je ključna ličnost u Ujedinjenom demokratskom frontu (UDF), koaliciji organizacija protiv aparthejda.

Više puta je bio u zatvoru zbog svog aktivizma.

Godine 1991. kopredsjedavao je Konvencijom za demokratsku Južnu Afriku (Codesa), koja je bila odgovorna za pregovore o okončanju aparthejda i uspostavljanju demokratske vlade.

Kao ministar finansija, viđen je kao kompetentan siguran par ruku, koji je podsticao stabilnost i disciplinu u trezoru.

Bio je istaknuta ličnost u borbi protiv zarobljavanja države, izraza koji se u Južnoj Africi koristio za opisivanje navodnog neprikladnog uticaja privatnih interesa na državne institucije, često u koruptivne svrhe.

Godine 2017. dramatično je smijenjen jer je viđen kao bedem protiv korupcije u administraciji predsjednika Zume, koja se suočava sa sve većim kritikama.

Porodica Gupta, bliski saradnici gospodina Zume, bili su u središtu ovih navoda. I Gupta i gospodin Zuma poriču bilo kakvu nepravdu.

Gordhan je 2016. godine optužen za prevaru, ali su optužbe kasnije odbačene. Zatim je opisao te optužbe kao politički motivisane.

On je 2018. imenovan u svoju završnu ulogu u kabinetu – ministra javnih preduzeća, gdje je imao zadatak da se uhvati u koštac s korupcijom u velikim državnim preduzećima kao što su proizvođač električne energije Eskom i nacionalna aviokompanija South African Airways.

Ali za neke posmatrače on nije uspio u ovoj ulozi, a biznisi su i dalje u teškom stanju.

Gordhan je najavio povlačenje uoči izbora u maju 2024. godine i od tada se nije čuo.

“Ne žalim, nemam žaljenja… Dali smo svoj doprinos”, rekao je Gordhan u oproštajnoj poruci prije smrti.

U svom odavanju počasti, predsjednik Cyril Ramaphosa opisao je Gordhana kao izvanrednog vođu i svjetionik borbe protiv korupcije.

Pozvao je zemlju da zapamti Gordhanove “lične žrtve” iz dana njegovog aktivizma protiv aparthejda, sve do posljednjih dana kada se povukao iz aktivne politike.

Iza Gordana su ostala supruga Vanita i njihove kćeri Anisha i Priyesha.

Idi na BBCAfrica.com za više vijesti sa afričkog kontinenta.

Pratite nas na Twitteru @BBCAfricana Facebooku na adresi BBC Afrika ili na Instagramu na adresi bbcafrica

BBC Africa podcasts